De koeler zorgt ervoor dat componenten in de computer gekoeld worden. De componenten die vooral veel cooling in de computer nodig hebben, zijn de GPU en de CPU. Vanwege de grootte hoeveelheid rekenkracht die ze uitvoeren. Zonder de koeler, zouden ze niet optimaal hun werk kunnen doen. Als de computer oververhit, dan gaan de componenten in de computer minder presteren. Dat kan je goed merken, wanneer je een game speelt. Waardoor je ineens lagere FPS (Frames per seconde) kan hebben. Daardoor produceren ze minder hitte. Maar oververhitting kan ook schade aan de computer opleveren of storingen geven. Daarom is computer cooling essentieel.

De computer koeling gaat al heel ver terug in de tijd. De eerste gebruik van computer koeling was waterkoeling, dat was al in 1960. Datacenters gebruiken vooral waterkoeling, omdat zij veel hitte produceren. Maar toen kwamen ook de eerste computers voor de consument. Maar die waren al heel duur en produceerde niet dezelfde hitte als datacenters. Dus er moest een nieuwe manier van koelen zijn en dat was luchtkoeling. Ook is er in tegenstelling tot waterkoeling geen kans op een lek. Maar rond 1990 gingen sommige mensen zelf waterkoeling zetten voor hun computer. Daarom kwamen er ook waterkoeling manieren voor consumenten. BIjvoorbeeld de “Waterchill” van Asetek. Zelfs Apple zette in hun computer waterkoeling. Namelijk de “Power Mac g5."

De drie meest voorkomende soorten cooling zijn water-, lucht- en passieve koeling. Waterkoeling is eigenlijk al wat de naam zegt. Koeling door water. Dat vaak gebruikt wordt om de CPU en GPU te koelen. Dat bestaat uit een waterblok, pomp en radiator. De waterblok zorgt ervoor dat er niet teveel water wordt toegevoerd. Het is ook aangesloten op de radiator en pomp. De pomp zorgt ervoor dat het water wordt gepompt naar de CPU of GPU. De radiator zorgt dat het warme water dat er geproduceerd wordt, gekoeld wordt. Vervolgens kan het dan weer opnieuw gebruikt worden. Waterkoeling kan je voor je computer geen gewoon water gebruiken. Daarvoor heb je gedestilleerd water nodig, omdat daar geen bacteriën in zitten. Het voordeel is dat het heel erg effectief is om te koelen. Maar een nadeel is dat het moeilijker is om het te installeren en ook duurder is dan de andere manieren.

Luchtkoeling is koeling door lucht. Bij luchtkoeling heb je vaak meerdere ventilatoren, die hitte wegblazen of koele lucht van buiten naar binnen blaast. Bij de koeler voor de processor is er ook een koelblok. De koelblok is vaak gemaakt van koper of aluminium staven. Koper geleidt de hitte wel beter dan aluminium. De koelblok neemt dan de hitte van de processor op en wordt vervolgens door de ventilatoren gekoeld. Als de temperatuur van de processor toeneemt, gaan de ventilatoren ook sneller draaien. Ook wordt er vaak koelpasta op de processor gezet, om de warmte beter te geleiden naar de koeler. Het voordeel is dat het goedkoper is dan waterkoeling en het is goed in het koelen van componenten. Maar het nadeel is dat er stof erop kan komen, waardoor het minder snel kan draaien en daardoor de componenten toch warmer wordt. Ook kan het veel lawaai maken.

De passieve koeling is het meest voorkomend op smartphones. Daar is geen ruimte om een lucht- of waterkoeler te plaatsen. Daarom wordt de hitte weggeleid van de componenten. De hitte wordt door middel van metalen pijpen weggeleid uit. Daardoor blijven de componenten koel. Het voordeel is dat het geen geluid maakt. Maar het nadeel is dat het niet erg effectief is dan de andere die hierboven staan beschreven.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Processorkoeler
https://en.wikipedia.org/wiki/Computer_cooling
https://submer.com/blog/the-evolution-of-datacenter-cooling/
https://www.avast.com/c-fix-computer-overheating#:~:text=Signs%20of%20an%20overheating%20computer,
down%20and%20prevent%20internal%20damage. https://nl.wikipedia.org/wiki/Processorkoeler
https://appuals.com/best-passive-air-coolers/#:~:text=Passive%20coolers
%20produce%20low%20noise,have%20to%20plug%20them%20in.
https://www.youtube.com/watch?v=CU2xAO027tM

Intern geheugen wordt ook wel RAM (Random-Access Memory) of werkgeheugen genoemd. RAM wordt gebruikt om alle gegevens die je op dat moment gebruikt op te slaan. Je zou het eigenlijk kunnen vergelijken met het kortetermijngeheugen van mensen. Ram zorgt er voor dat bestanden of apps snel opgestart kunnen worden. De hoeveelheid geheugen, is de ruimte die er beschikbaar is in de RAM. De kloksnelheid in de RAM zijn de schakelingen die per seconde gemaakt worden. Als de kloksnelheid hoog is, dan krijg je ook betere prestaties van je RAM.

De geschiedenis van RAM brengt ons helemaal terug naar 1932. Gusta Tauschek kwam met iets dat soortgelijk is aan de RAM dat we hedendaags gebruiken dat was de drum geheugen. De drum geheugen was een primaire- en secundaire geheugen ineen. Het leek dus meer op een HDD (harde schijf). Later kwam Wiliams Tube dat werd uitgevonden door Freddie Williams en Tom Kilburn in 1949. De Wiliams Tube maakte rasterpatronen om tijdelijke informatie op te slaan. Daarna kwam erin 1950 de Magnetic Core-geheugen. De uitvinders ervan zijn george Devol en An Wang. De Magnetic Core-geheugen bestaan uit magnetische ringen, waar informatie werd opgeslagen. Deze vorm van RAM heet NVRAM. Dat houdt in dat je informatie kan opslaan zelfs als het apparaat uitstaat. In 1964 kwam MOS Memory, dat sneller is dan de Magnetic Core-geheugen. Het was goedkoper en verbruikte minder stroom. Daarna kwam de SRAM, uitgevonden door Robert Horman. Vervolgens kwam John Schmidt al snel met de MOS SRAM. We zijn eindelijk aangebroken bij de RAM die we nu gebruiken, namelijk de DRAM(Dynamic Random-Access Memory). Het is uitgevonden door Robert Heath Dennard. De DRAM is kleiner en kunnen meer opslaan. Ook is het goedkoper om te maken.

https://hybrid.co.id/post/history-of-random-access-memory
https://en.wikipedia.org/wiki/Random-access_memory
https://www.currentschoolnews.com/nl/onderwerpen-en-materialen-van-informaticaprojecten/verschil-tussen-primair-en-secundair-geheugen/
https://www.youtube.com/watch?v=qPAlct6S2Xg

Een controller is een apparaat dat vaak gebruikt wordt om een game te spelen. In een game kan je daarmee objecten of personages mee verplaatsen. Dat bestaat vaak uit twee joysticks en een aantal knoppen. Ook hebben ze een motor in de controller. Dat zorgt voor een haptische feedback. Dat voel je vaak wanneer je een FPS(First Person Shooter) speelt en schiet met een wapen. Dan gaat de motor aan en trilt de controller. De meest bekende controllers van tegenwoordig zijn van Playstation, Xbox en Nintendo.

De eerste controller was Magnavox Odyssey. De controller bestond uit twee grote boxen, om verticaal en horizontaal mee te bewegen. In 1977 kwam Atari met de Atari 2600. Dat was met de draad verbonden aan de console. Je had een grote joystick en een knop. Vervolgens kwam Atari ook met de Atari 2700 en dat was de eerste controller die draadloos was. Later in 1985 kwam de Nintendo Entertainment System. Dat lijkt al meer op de controllers van nu. In plaats van een joystick was er een plus knop, om je voort te bewegen. Met vier knoppen. Tevens is deze controller nog steeds bedraad. In 1994 kwam Playstation ook met een controller. Nog steeds met een plus, maar met 10 knoppen. Dit is het begin van de controllers die je hedendaags ziet. In 1996 kwam Nintendo met de Nintendo 64. Deze was anders dan de rest, omdat het een M vorm was en een joystick had en tien knoppen.

In 1998 kwam Playstation met de Dualshock controller, inplaats van een plus om te bewegen was er nu een joystick. Het heeft twee joysticken een om te bewegen en een om te kijken. Dit was het begin van de Dualshock lijn van de Playstation. Daarna kwam erin 2001 de Gamecube, die de vorm van de Nintendo 64 aannam. Ook kwam erin die periode de eerste Xbox uit, met een nieuwe controller. Deze controller lijkt heel erg op die van Playstation met de Dualshock. Alleen was de plus en de joystick omgekeerd. In 2006, kwam Nintendo met een heel andere aanpak met de Wii. In plaats van de design te nemen van de Playstation of Xbox, kwamen zij met een controller met een bewegingssensor. Daardoor kon je fysiek meedoen bij de game. In 2017 kwam Nintendo met de Nintendo Switch, met twee helften van een controller om een scherm heen.

Er is niet perse een controller beter dan de ander. Ze zijn allemaal goed voor de games die je wilt spelen. Dus er zijn niet echt voor en nadelen. Dus de voordelen en nadelen zullen subjectief zijn. Ik vind dat de beste controller de Xbox controller is. De voordelen van de Xbox controller is dat de linker joystick niet naast de rechter joystick is maar omgewisseld met de plus. Dat is voor mij handiger, omdat ik half claw speel. Ook is de controller wat groter. Ook hebben ze een betere grip. Maar een nadeel is dat het batterijen nodig heeft, in tegenstelling tot de Playstation controller, want die heeft een accu. Dus je moet of oplaadbare batterijen kopen of de hele tijd verwisselen.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Controller
https://www.popularmechanics.com/technology/gadgets/g34288261/evolution-of-the-video-game-controller/
https://www.videogameconsolelibrary.com/art-controller.htm#page=early

Een headset bestaat uit luidsprekers en een microfoon. Vaak hebben headsets twee luidsprekers en ze zorgen voor het geluid. Met de microfoon, kan je communiceren met andere mensen. Headsets worden overal gebruikt. Bijvoorbeeld om te gamen, maar ook bij de luchtvaart.

Nathaniel Baldwin vond in 1910 de eerste headset uit. In die tijd werden ze door de marine gebruikt. Het had wel een wat monotone geluid. In 1937 kwam Eugen Beyer met een dynamische headset. Ze hadden een beter geluidskwaliteit en je kon hogere tonen horen. Ook waren ze comfortabler dan die Nathaniel Baldwin. In 1979 kwam Sony met de Walkman. Met de Walkman kon je muziek luisteren terwijl je onderweg was. Vervolgens kwam in 2001 de Ipod van Apple, met oortjes om ook onderweg naar muziek te luisteren. Het was wel kleiner en handiger dan de Walkman.

Vergelijkbare producten van de headset zijn de koptelefoon en de draadloze oortjes. De headset is eigenlijk een vorm van een koptelefoon, alleen heeft het een microfoon. De voordeel daarvan is dat je daarmee kan communiceren. Handig bijvoorbeeld voor werk of om te gamen. Draadloze oortjes hebben een microfoon en luidsprekers. Het verschil is dat oortjes in je oor gaan en niet om je oor gaan. Het voordeel daarvan is dat het minder zwaar is, maar de geluidskwaliteit is wel vaak slechter dan bij de andere twee.

https://en.wikipedia.org/wiki/Headphones
https://blog.teufelaudio.com/the-history-of-headphones-and-the-beginnings-of-portable-sound/#:~:text=The%20first%20headphones%20we%20would,up%20to%20the%20present%20day.
https://edition.cnn.com/cnn-underscored/electronics/earbuds-vs-headphones#:~:text=Earbuds%20are%20generally%20more%20compact,to%20pay%20the%20extra%20premium.